Jak działają amortyzatory w samochodzie?

Amortyzator – jaka jest jego rola?

Amortyzatory tworzą tak zwany układ tłumiący. W samochodach osobowych amortyzatory zastąpiły resory. Resory nie zapewniały odpowiedniego komfortu. Układ tłumiący z amortyzatorami zapewnia znacznie lepszy komfort jazdy oraz większe bezpieczeństwo.

Amortyzatory pełnią następującą role:

• Zapewniają stały kontakt kół z nawierzchnią drogi. Na wszystkich rodzajach nawierzchni – prostych i pofałdowanych.
• Zapewniają komfort jazdy w kabinie, chroniąc przed drganiami.
• Dzięki stałemu kontaktowi kół z nawierzchnią można łatwo przenosić moment obrotowy z silnika na koła.
• Stały kontakt kół z nawierzchnią drogi powoduje, że można liczyć na krótką drogę hamowania.
• Stały kontakt kół i krótka droga hamowania mają kluczowy wpływ na właściwe działanie aktywnych układów bezpieczeństwa – ABS, ASR i ESP oraz pochodnych. 

Rodzaje amortyzatorów a ich działanie

Amortyzatory wykorzystują ciecz roboczą, która ma za zadanie tłumić drgania. Amortyzatory olejowe wykorzystują w roli cieczy tłumiącej specjalny olej hydrauliczny, zaś amortyzatory gazowo-olejowe – mieszaninę oleju hydraulicznego i gazu.

Ciekawostką jest fakt zastosowania opiłków metalu w oleju stosowanym w amortyzatorach o zmiennym skoku, regulowanym przez kierowcę. W takim amortyzatorze zastosowano cewkę, która wytwarza odpowiedni prąd, dzięki któremu zwiększa albo zmniejsza siłę tłumienia, zależnie od ustawień. To sprawia, że amortyzator może zapewniać większe tłumienie (jazda komfortowa) albo mniejsze (jazda sportowa).

Jak działają amortyzatory?

Tak działa amortyzator jednorurowy:

•  Amortyzator jednorurowy jest stosowany coraz rzadziej. Nie posiada komory kompensacyjnej.
• Koło wjeżdża na nierówność. Następuje sprężanie amortyzatora. Amortyzator się ściska.
• Tłoczysko amortyzatora wsuwa się do komory roboczej. Tłok jest wciskany w dół.
• Olej hydrauliczny przepływa kanałami poprzez zawory do przestrzeni, która znajduje się nad tłokiem.
• Tłok porusza się do góry.
• Olej hydrauliczny, znajdujący się nad tłokiem, zwiększa ciśnienie.
• Olej hydrauliczny przepływa ponownie poprzez kanały i zawory.
• Amortyzator tłumi odbicie koła i powoduje dociśnięcie koła do podłoża.

Tak działa amortyzator dwururowy:

• Amortyzator dwururowy to najczęściej stosowane rozwiązanie we współczesnych samochodach. Ma on kompaktową budowę, zabiera niewiele miejsca.
• Jak działa amortyzator dwururowy? Koło wjeżdża na nierówność. Następuje sprężanie amortyzatora. Amortyzator się ściska.
• Tłoczysko amortyzatora się porusza. Olej hydrauliczny przepływa przez kanały zaworu zwrotnego i wpływa do przestrzeni nad tłokiem.
• Zmniejsza się ilość przestrzeni w cylindrze.
• Olej hydrauliczny przepływa przez zawór denny do zbiornika rozprężnego. W amortyzatorach gazowo-olejowych w zbiorniku rozprężnym znajduje się gaz. Często stosuje się azot.
• Olej przepływający przez zawór dolny tłumi drganie podczas sprężania amortyzatora.
• Amortyzator odbija koło, powodując dociśnięcie opony do nawierzchni drogi. Tłoczysko amortyzatora wysuwa się z cylindra.
• Ciśnienie oleju hydraulicznego, znajdującego się nad tłokiem, wyraźnie wzrasta.
• Olej hydrauliczny przepływa z oporem poprzez kanały i zawory. Następuje tłumienie odbicia.
• Olej hydrauliczny z kompensatora przepływa przez blokadę selekcyjną.
• Następuje wyrównanie objętości tłoczyska. 

Objawy zużycia amortyzatorów

Amortyzatory to elementy eksploatacyjne. Zużywają się w trakcie codziennej eksploatacji. Szybkość ich zużycia zależy od wielu czynników. To na przykład rodzaj nawierzchni, po jakiej porusza się najczęściej auto.

Awarie amortyzatorów są bardzo niebezpieczne. Uszkodzony amortyzator zmniejsza bezpieczeństwo jazdy: pogarsza się sterowalność i kierowalność auta, wydłuża się droga hamowania.

Jak kierowca może rozpoznać, że w jego samochodzie doszło do awarii amortyzatorów?

• Samochód kołysze się na nierównościach.
• Auto jest podatne na boczne porywy wiatru.
• Z zawieszenia dochodzą głuche stuki.
• Widoczne są wycieki oleju hydraulicznego na amortyzatorach.
• Samochód z trudem utrzymuje prosty tor jazdy.
• Samochód nie zachowuje się we właściwy sposób podczas pokonywania zakrętów.
• Przy niemal każdym hamowaniu włącza się ABS.

Awarie amortyzatorów są groźne dla bezpieczeństwa jazdy. Amortyzatory zużywają się szybko, zwłaszcza po zimie. Jeśli samochód zaczął zachowywać się w niewłaściwy sposób i pojawiły się objawy awarii amortyzatorów, należy jak najszybciej odwiedzić specjalistyczny warsztat.