Układ wydechowy – jak działa wydech w samochodzie?

Rola układu wydechowego

Jakie zadania ma układ wydechowy w samochodzie? Oto one:

• Usuwanie spalin z silnika w bezpieczny sposób, tak aby zostały odprowadzone z dala od kabiny samochodu. Spaliny są szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi, dlatego układ musi być szczelny.
• Wyciszenie gazów spalinowych, aby nie obniżać komfortu jazdy. Nieszczelny albo zepsuty układ wydechowy generuje bardzo duży hałas.
• Ograniczenie strat mocy silnika.
• Oczyszczanie spalin ze szkodliwych substancji.

To właśnie coraz wyższe normy emisji spalin (znane jako Euro 1–6) spowodowały w ostatnich latach największe zmiany w konstruowaniu układów wydechowych. Zaczęto w nich stosować specjalne podzespoły, których zadaniem jest eliminowanie szkodliwych substancji, będących ubocznym efektem spalania mieszanki paliwowo-powietrznej. 

Jak zbudowany jest układ wydechowy?

Jakie części wchodzą w skład układu wydechowego? Przykładowa budowa układu wydechowego to:

• Kolektor wylotowy (kolektor wydechowy) – część z metalu, która zbiera spaliny ze wszystkich cylindrów za pomocą osobnych rur, a następnie prowadzi je do jednej, wspólnej rury.
• Zawór recyrkulacji spalin EGR – to część, która łączy układ wydechowy z układem dolotowym. W sprzyjających okolicznościach otwiera się, a część spalin jest zawracana i trafia do komór spalania. Ma to na celu obniżenie temperatury oraz ilości tlenu w komorach spalania. Dzięki temu powstaje mniej cząstek tlenków azotu, które są najbardziej toksycznym składnikiem spalin.
• Sondy lambda – czujniki ilości tlenu zawartego w spalinach. W starszych samochodach stosowano dwie (pierwsza w kolektorze wylotowym, druga za katalizatorem), obecnie stosuje się ich więcej. Na podstawie danych z sond lambda komputer sterujący pracą silnika dobiera skład mieszanki paliwowo-powietrznej.
• Katalizator trójdrożny – metalowa puszka ze specjalnym, ceramicznym wkładem, pokrytym drogimi metalami szlachetnymi. Katalizator ma za zadanie eliminację szeregu szkodliwych składników spalin.
• Filtr cząstek stałych (DPF/FAP – w silnikach diesla, GPF – w nowoczesnych silnikach benzynowych) – wychwytuje cząsteczki sadzy. To metalowa puszka z ceramicznym wkładem, składającym się z systemu wąskich kanalików, w których zatrzymywane są cząsteczki sadzy. Są one następnie wypalane przez gorące spaliny.
• Układ selektywnej redukcji katalitycznej SCR – stosowany w silnikach diesla. Do spalin wtryskiwany jest płyn AdBlue (roztwór mocznika), który wchodzi w reakcję z tlenkami azotu, zawartymi w spalinach. Płyn rozbija je na cząstki tlenu i azotu.
• Rury wydechowe – rury z kwasoodpornego metalu.
• Tłumik środkowy i tłumik końcowy – metalowe puszki, mające za zadanie wyciszenie pracy układu wydechowego.
• Wydech – końcowy odcinek rury wydechowej.
• Elementy mocujące i uszczelniające. 

Zadbaj o swój wydech

Układ wydechowy poddawany jest działaniu wielu niekorzystnych czynników. Są to:

• Bardzo wysoka temperatura spalin – dochodząca do 600–700 st. C.
• Ogromne wahania temperatury – na przykład zimą, kiedy na zewnątrz panuje mróz, a we wnętrzu układu krążą gorące spaliny.
• Drgania podczas jazdy, które powodują uszkodzenia części elementów mocujących.
• Ataki korozji, spowodowane często parkowaniem auta na wilgotnym terenie (np. na łące albo na wilgotnej szlace).
• Ataki korozji wewnętrznej, spowodowanej przez kwasowe składniki spalin.
• Duże obciążenia mechaniczne układu wydechowego, spowodowane pracą silnika samochodu.
• Zużywanie się niektórych elementów – zapychanie filtrów cząstek stałych, zapychanie albo wypalanie się katalizatorów, blokowanie się zaworów recyrkulacji spalin.
• Uszkodzenia sond lambda.

Dlaczego należy dbać o układ wydechowy samochodu? Sprawny układ wydechowy zapewnia komfort jazdy oraz bezpieczeństwo. Auto jest ciche, a do wnętrza kabiny nie dostają się spaliny. Kierowca i pasażerowie mogliby zatruć się spalinami, nawet śmiertelnie.

Sprawny układ wydechowy chroni środowisko naturalne, a także zdrowie ludzi przed szkodliwym wpływem spalin. Uszkodzony układ wydechowy jest źródłem poważnego hałasu, a auto może nie przejść corocznego badania technicznego albo może zostać zatrzymane przez policję w trakcie kontroli drogowej. Jazda z niesprawnym układem wydechowym grozi odebraniem kierowcy dowodu rejestracyjnego.

W razie problemów z układem wydechowym wystarczy skorzystać z pomocy specjalistów Premio.